Creativiteit is het maken van nieuwe verbindingen tussen oude ideeën of het herkennen van relaties tussen concepten. Deze definitie van James Clear geeft helder weer wat creativiteit is. Hoe pas je dit nu toe wanneer je creatieve processen begeleidt? Ik ben voor je op onderzoek gegaan en kwam erachter dat er een didactiek is die je hiervoor kunt inzetten.
Hoe kun je creativiteit stimuleren? (1)
Misschien herken je dit: tijdens de creatieve carrousel op vrijdagmiddag maken leerlingen allemaal dezelfde paddenstoel van bruin papier en witte en rode verf. Meestal is het een idee gevonden op Pinterest. Er hangt een voorbeeld en soms ligt er ook een instructie model. Of je geeft leerlingen een groot vel papier, zegt dat ze mogen teken wat ze willen, maar het resultaat is weinig creatief of leerlingen kunnen niks verzinnen.
Achter beide voorbeelden zit een specifieke didactische aanpak. Echter wordt die meestal niet bewust ingezet. Bovendien is er nog een derde aanpak die de creativiteit het meest stimuleert. Karin Kotte schreef uitgebreid over de derde aanpak in ‘Procesgerichte didactiek, een denkkader‘. Hieronder een korte toelichting:
- Productgerichte didactiek
- De creatieve keuzes zijn al gemaakt door een ander. Er is weinig tot geen ruimte voor eigen inbreng.
- Hier ligt de focus op het trainen van vaardigheden of het ambacht zoals netjes werken, kijken, leren breien.
- Vrije expressie
- Het idee is dat je pas echt creatief bent als je volledig vrij wordt gelaten.
- Er wordt nauwelijks ingegrepen in het proces. Leerlingen doen maar wat of weten niet hoe ze moeten beginnen.
- Procesgerichte didactiek
- Accent ligt op waarneming, verbeelding, onderzoek en beleving.
- Persoonlijke opgedane ervaringen en ontdekkingen worden op eigen wijze omgezet in een product, kennis of kunstzinnige uiting.
Om leerlingen te helpen zo creatief mogelijk te zijn, kies je dus voor een procesgerichte didactiek. Wil je effectieve interventies plegen dan is het goed om te weten welke fases een creatief proces heeft. Daar over lees je hier meer.